Geschiedenis Graphic Design Museum

door: Geert van Empel
Geschiedenis

Het Graphic Design Museum is gevestigd in een van de oudste gebouwen van Breda. In 1246 werd het voor het eerst vermeld in de archieven als gasthuis in Breda. De functie van een gasthuis was destijds het verzorgen en verplegen van pelgrims en andere vreemdelingen. Het gebouw De Beyerd lag net buiten de bebouwde kern aan de weg die naar Den Bosch leidde. Vlakbij De Beyerd lag een stadspoort die men de Gasthuispoort noemde.

Oudemannenhuis
Vanaf de 16e eeuw was het Gasthuis aan de Boschstraat ook bestemd voor de armen van Breda. Tevens deed De Beyerd dienst als ziekenhuis voor pestlijders en krankzinnigen. De Beyerd gaf vanaf de 17e eeuw enkel nog onderdak aan oude mannen. De voorgevel van het pand dateert van 1643, toen het gebouw is uitgebreid. Boven de hardstenen toegangspoort staan de figuren ‘Thijs’ en ‘Geert’, destijds de twee bekendste oude mannen van Breda.
Twee eeuwen later was het Gasthuis een echt oudemannenhuis en het gebouw werd voortaan ook zo genoemd. Er was plaats voor een dertigtal personen. Zij moesten de helft van hun inkomen afstaan. Iedereen hielp mee om het huishouden goed te laten draaien.

Cultureel centrum
In 1955 is het gebouw aangekocht door de gemeente Breda en verbouwd tot cultureel centrum. Veel oudere Bredanaars kennen De Beyerd nog uit die periode. Van 1981 tot medio 2005 fungeerde De Beyerd als centrum voor beeldende kunst, met toonaangevende tentoonstellingen op het gebied van beeldende kunst, fotografie en grafische vormgeving.
Transformatie
De transformatie van De Beyerd tot Graphic Design Museum werd ingezet in de jaren negentig van de vorige eeuw. De gemeente Breda, het Rijk en de toenmalige directie bereidden de plannen voor. De gerenommeerde architect Hans van Heeswijk, sinds 1985 huisarchitect van De Beyerd, heeft de grootschalige verbouwing gerealiseerd. Het ontwerp zorgt voor een evenwichtige samenhang tussen het oorspronkelijke gebouw van Laureys Drijfhout uit 1643 en het nieuwe deel, met onder meer zes grote tentoonstellingszalen.
Om het tentoon te stellen werk tot zijn recht te laten komen, zijn details en kleuren in het gebouw terughoudend. De expositieruimtes hebben overwegend gesloten wanden; daglicht treedt binnen via lichtstraten aan de kop van de zalen.

Sinds 1 januari 2008 is het museum verzelfstandigd. Als stichting nationaal museum voor grafische vormgeving is het statutair gevestigd in Breda.